Wygaszacz ekranu

W Laboratorium, z różnych technicznych przyczyn stosujemy i3lock. Na pierwszy rzut oka nie jest to najprzyjaźniejszy wygaszacz ekranu, nie jest też najbardziej intuicyjny. Ale po chwili korzystanie z niego stanie się dla zupełnie naturalne.

  • Po zablokowaniu ekranu zobaczą Państwo obraz (tapetę), bez żadnych ikon i elementów interaktywnych.
  • Odblokowanie ekranu polega na wpisaniu hasła.
  • Wpisywanie hasła spowoduje wyświetlenie na ekranie migającego okna, świadczącego o postępie.
  • Po wpisaniu hasła należy wcisnąć Enter.
Dodatkowo:
  • Klawisz Esc resetuje wpisywanie hasła.
  • Brak okna wpisywania hasła jest teoretycznie bezpieczniejszy. Jeżeli nikt nie patrzy nam przez ramię, na ekranie nie widać długości wpisywanego ciągu znaków.
  • Implementacja wygaszania ekranu jest pełna błędów, naprawionych częściowo w kolejnej wersji XFCE, dołączonej do kolejnej wersji systemu Debian. Wygaszanie ekranu w połączeniu z automatyczną blokadą sesji może być niestabilne, dlatego zawsze należy pamiętać o samodzielnym wylogowaniu się, wyłączeniu komputera lub zablokowaniu sesji przed odejściem od stanowiska.

Blokowanie sesji

Względy bezpieczeństwa bezwzględnie nakazują blokowanie ekranu (lub oczywiście wylogowanie lub wyłączenie komputera) przed odejściem od stanowiska. Dostępne jest ono z menu w prawym górnym rogu lub poprzez skrót Ctrl + Alt + L.

Przydatne skróty klawiszowe

Środowisko XFCE:

  • Blokada sesji Ctrl + Alt + L
  • Uruchomienie terminala Ctrl + Alt + T

Może się zdarzyć, że z różnych powodów system nie będzie responsywny, lub będzie nam zależało na szybkim wyłączeniu lub ponownym uruchomieniu komputera. Jądro systemu Linux rozpoznaje (o ile oczywiście obsługa takich zdarzeń została włączona na etapie kompilacji) magiczne kombinacje z klawiszem SysRq.

Do wprowadzenia kombinacji potrzebne są obydwie ręce. Należy pamiętać, że:

  • Klawisz SysRq często nie jest opisany na klawiaturze.
  • W większości przypadków współdzieli on przycisk z PrtSc.
  • Początek kombinacji to Alt + SysRq.
  • Na części klawiatur dostępny jest przycisk Fn.
  • Wtedy kombinacja może być nieco utrudniona: Fn + Alt + SysRq.

Najczęściej używanymi i przydatnymi w naszym środowisku kombinacjami są SUB oraz SUO. S oznacza sync, czy zapisanie danych z buforów na dysk. U to przemontowanie systemów plików w tryb read-only. Ostatecznie B to reboot, a O to poweroff.

  • Wyłączenie komputera. Przytrzymujemy Alt + SysRq i wciskamy kolejno S U O.
  • Ponowne uruchomienie. Przytrzymujemy Alt + SysRq i wciskamy kolejno S U B.
  • Przytrzymujemy cały czas jedynie Alt + SysRq, pozostałe klawisze wystarczy kolejno wcisnąć i puścić.

Dostosowywanie środowiska

XFCE w swojej podstawowej postaci może wydawać się nieco ... nienowoczesne. Ma ono jednak wiele zalet. Jest lekkie (w kontekście zasobów), nie wymaga do działania kompozytora pulpitu z wymuszonym przyspieszeniem sprzętowym. Doskonale też współpracuje z programem X2GO, służącym do zdalnego graficznego połączenia z naszym Wydziałem. Gnome lub KDE nie mają tych właściwości.

XFCE można dostosować do swoich potrzeb, można także zmienić wygląd prawie każdego elementu. Podczas resetowania ustawień środowiska, zostanie wprowadzona niestandardowa kombinacja ustawień, unowocześniająca nieco wygląd systemu. Mogą ją Państwo oczywiście dowolnie modyfikować. Gdyby zasoby systemowe nie były wystarczające, dodatkowe zestawy czcionek oraz skórek systemowych dostępne są w sieci. Dla wygody, część z nich zawiera poniższa lista.

  • Czcionki terminala. Popularne to między innymi Fira Code, Hack czy Fantasque.
  • Duży wybór czcionek dostępny jest na Font Squirrel. Czcionki należy umieścić w katalogu ~/.fonts (rozpakowując wcześniej archiwum).
  • Duży wybór skórek systemowych, pakietów ikon a także elementów menadżera okien można znaleźć na stronie XFCE Look. Przy czym wybierając pakiety, należy zwrócić uwagę, czy dany zestaw jest przeznaczony do XFCE.

Gdy coś pójdzie nie tak, przywrócenie ustawień domyślnych nie nastręcza trudności.

Resetowanie ustawień środowiska XFCE

Ustawienia środowiska XFCE znajdują się w katalogu .config/xfce4 w folderze domowym użytkownika. Nie zawiera on żadnych dokumentów ani danych użytkownika, poza listą zmian dokonanych w środowisku graficznym. Ustawienia przechowywane są najczęściej w plikach .xml, ale ich ręczna edycja nie należy do najprzyjemniejszych i zarezerwowana jest raczej dla zaawansowanych i dociekliwych użytkowników. Każda zmiana wykonana w interfejsie graficznym XFCE zostanie automatycznie zapisana przez dedykowane narzędzia w powyższym katalogu.

Zachowanie poprzedniej konfiguracji

Jeżeli zależny nam na zachowaniu poprzedniej konfiguracji, na przykład celem porównania z poprzednimi lub przyszłymi zmianami, wystarczy spakować, a następnie usunąć katalog. Domyślne ustawienia zostaną zastosowane podczas kolejnego logowania do systemu na dowolnym komputerze w Laboratorium. 


[students] ~ ➽ $ tar -cf .config/xfce4.$(date --iso-8601=seconds).tar .config/xfce4
[students] ~ ➽ $ ls -lh .config/xfce4*.tar
-rw------- 1- - 60K 10-01 22:32 .config/xfce4.2024-10-01T22:32:23+02:00.tar
[students] ~ ➽ $ rm -rf .config/xfce4

Usunięcie poprzedniej konfiguracji

Jeżeli nie zależy nam na zachowaniu wprowadzonych ustawień, możemy po prostu usunąć ten katalog. Domyślne ustawienia zostaną zastosowane podczas kolejnego logowania do systemu na dowolnym komputerze w Laboratorium. 


[students] ~ ➽ $ rm -rf .config/xfce4